Giải đáp 10 câu hỏi thường gặp về tiêm chủng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

1. Tại sao trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần tiêm chủng?

Ngay từ khi chào đời, trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch non yếu, dễ bị tấn công bởi virus, vi khuẩn gây bệnh. Việc tiêm chủng giúp:

✅ Bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nguy hiểm như sởi, ho gà, bạch hầu, viêm gan B, viêm não Nhật Bản, v.v.
✅ Tạo kháng thể tự nhiên, giúp cơ thể chống lại bệnh tật trong tương lai.
✅ Giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng do bệnh truyền nhiễm.
✅ Ngăn chặn dịch bệnh lây lan trong cộng đồng.

📌 Tiêm vắc xin đúng lịch là cách tốt nhất giúp bé khỏe mạnh và phát triển toàn diện.

2. Trẻ sơ sinh bắt đầu tiêm chủng từ khi nào?

✔ Ngay sau khi sinh, trẻ đã cần tiêm vắc xin viêm gan B và lao (BCG) để bảo vệ khỏi những bệnh nguy hiểm.

✔ Các mũi tiêm quan trọng tiếp theo thường bắt đầu từ 2 tháng tuổi, như vắc xin 6 trong 1, bại liệt, phế cầu, Rotavirus…

📌 Lịch tiêm cụ thể có thể khác nhau tùy theo chương trình tiêm chủng mở rộng hoặc tiêm chủng dịch vụ.

3. Tiêm chủng có thể gây tác dụng phụ không?

💉 Có, nhưng hầu hết là phản ứng nhẹ và tự hết sau 1 – 2 ngày. Các tác dụng phụ phổ biến gồm:

• Sốt nhẹ (37.5 – 38.5°C).
• Sưng, đỏ tại chỗ tiêm.
• Quấy khóc, biếng ăn, mệt mỏi.

🚨 Khi nào cần đưa trẻ đi khám ngay?
❌ Sốt cao trên 39°C, co giật.
❌ Khó thở, tím tái.
❌ Quấy khóc liên tục trên 3 giờ, không dỗ được.

📌 Nếu bé có dấu hiệu nghiêm trọng, cần đưa đến cơ sở y tế ngay để được xử lý kịp thời.

4. Nếu trẻ bị sốt sau tiêm, có nên uống thuốc hạ sốt không?

✅ Có thể dùng thuốc hạ sốt paracetamol nếu nhiệt độ trên 38.5°C theo đúng liều lượng khuyến cáo.

❌ Không dùng aspirin hoặc ibuprofen vì có thể gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ.

📌 Ngoài ra, có thể lau người bằng nước ấm, mặc đồ thoáng mát để giúp bé hạ nhiệt.

5. Tiêm vắc xin dịch vụ có tốt hơn vắc xin tiêm chủng mở rộng không?

📌 Tiêm chủng mở rộng (TCMR):

• Miễn phí, do nhà nước cung cấp.
• Được kiểm định an toàn, hiệu quả phòng bệnh cao.
• Một số loại có thể gây phản ứng phụ mạnh hơn.

📌 Tiêm chủng dịch vụ:

• Có thêm nhiều loại vắc xin mở rộng hơn (như 6 trong 1, phế cầu, Rotavirus…).
• Ít tác dụng phụ hơn, giảm số lần tiêm.
• Chi phí cao hơn so với tiêm chủng mở rộng.

💡 Cha mẹ có thể kết hợp cả hai hình thức để tối ưu bảo vệ cho bé.

6. Nếu trẻ bị ho, sốt nhẹ có nên hoãn tiêm không?

📌 Nếu sốt nhẹ dưới 38°C, ho nhẹ, không có dấu hiệu bệnh nặng → VẪN CÓ THỂ TIÊM.

❌ Trường hợp nên hoãn tiêm:

• Sốt trên 38.5°C.
• Đang mắc bệnh cấp tính, tiêu chảy nặng, viêm phổi, nhiễm trùng nặng.
• Trẻ mới dùng kháng sinh mạnh hoặc corticoid dài ngày.

💡 Nếu bé hoãn tiêm, cha mẹ cần đặt lịch tiêm bù càng sớm càng tốt.

7. Nếu quên một mũi vắc xin, có cần tiêm lại từ đầu không?

📌 Không! Chỉ cần tiêm bù mũi còn thiếu, không cần tiêm lại từ đầu.

💉 Mỗi loại vắc xin có thời gian bù khác nhau, cha mẹ nên tham khảo bác sĩ hoặc trung tâm tiêm chủng để có lịch tiêm phù hợp.

8. Tiêm nhiều vắc xin cùng lúc có nguy hiểm không?

📌 Không! Tiêm nhiều vắc xin cùng lúc an toàn và cần thiết.

✅ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị tiêm đồng thời nhiều loại vắc xin để giảm số lần tiêm, giúp trẻ có miễn dịch sớm hơn.

💡 Ví dụ: Bé có thể tiêm 6 trong 1, phế cầu, Rotavirus cùng một ngày mà không ảnh hưởng sức khỏe.

9. Sau khi tiêm, có cần kiêng gì không?

📌 Những điều KHÔNG cần kiêng sau tiêm:
❌ Không cần kiêng nước, kiêng tắm.
❌ Không cần kiêng ăn (bé vẫn có thể bú mẹ, ăn uống bình thường).

📌 Những điều CẦN tránh:
✔ Không bóp, chà xát mạnh vào chỗ tiêm.
✔ Không cho trẻ vận động mạnh trong 24h sau tiêm.
✔ Không bôi dầu gió, rượu, thuốc mỡ lên vết tiêm.

💡 Chăm sóc bé bình thường và theo dõi phản ứng sau tiêm là quan trọng nhất.

10. Khi nào trẻ cần tiêm nhắc lại?

🔹 Một số vắc xin cần tiêm nhắc lại sau một thời gian để duy trì miễn dịch:

📌 Nếu quên lịch tiêm nhắc lại, cha mẹ cần bổ sung sớm để bảo vệ bé tốt nhất.

Kết luận

Tiêm chủng giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiều bệnh nguy hiểm. Hy vọng bài viết này đã giúp cha mẹ giải đáp các thắc mắc thường gặp.

💉 Hãy đưa bé đi tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch để đảm bảo sức khỏe tốt nhất! 👶❤️